We zijn geneigd problemen als obstakels voor ons geluk te beschouwen, en te vinden dat elk probleem zo gauw mogelijk moet worden opgelost. Onze fixatie op de negatieve kant van problemen zorgt er dan juist voor dat al onze aandacht naar dat probleem gaat, waardoor we het geluk (dat we in wezen zelf zijn) niet meer ervaren. Het probleem ligt dan als een grauwsluier over ons leven heen. Terwijl het geluk – in de vorm van tevredenheid, ontspanning, mindful zijn – er direct is zodra we problemen laten voor wat ze zijn. Er gebeurt immers altijd wel wat. De ene keer iets wat we fijn vinden, de andere keer iets waar we van balen. Niemand ervaart alleen maar plezier in zijn leven, iedereen krijgt zijn portie somberheid, verveling, angst, irritatie, enzovoort.
Als we nergens tegen ingaan, is er niets aan de hand, wát je ook ervaart. Geen probleem dus. Oké, wat je ervaart is misschien een poosje niet aangenaam. Maar zolang je je die gebeurtenis of dat gevoel niet toe-eigent en alleen waarneemt, is er geen probleem. ‘We’ve got a situation,’ zeggen ze in Amerikaanse films wanneer iets op een andere manier gaat dan de personages willen. Dat is een toepasselijker woord. Er is geen probleem, er is een situatie. Die om kalme, heldere aandacht vraagt. Of vaak alleen maar om tijd; de tijd om vanzelf op te lossen.
Ik nodig je uit om voor jezelf het verschil tussen die woorden te onderzoeken. Als er iets gebeurt wat je niet wilt, noem het dan eens een ‘situatie’ in plaats van een ‘probleem’.
Bij een ‘probleem’ gaan alle alarmbellen rinkelen en moet er direct een oplossing komen en in de haast neem je een domme beslissing en wordt het allemaal nog erger en moet je nog meer puinruimen en… Pfff, heel vermoeiend. En onnodig, want problemen bestaan alleen in je gedachten.
Bij een ‘situatie’ kun je een gezonde afstand bewaren. De situatie is niet van jou, maar doet zich gewoon voor. Niet in gedachten, maar in de werkelijkheid. Je raakt er minder – of zelfs helemaal niet – van in de stress, er is alleen aandacht of tijd nodig. En in wezen is het al goed. Het gaat misschien niet zoals je wilt, maar het is tegelijk goed. Situaties zullen er namelijk altijd zijn, dat kan ik je beloven.
Dus hoe noem je ze liever, de momenten waarop het niet gaat zoals je wilt: problemen of situaties?