In een sms’je wenst een oudere vriend ons ‘een prettige vacantie’. Hij is vijfentachtig. Dat hij kan sms’en is dus best bijzonder, maar dat is niet waar het me in deze blog om gaat. Ik ben namelijk geïntrigeerd door de ‘c’ in ‘vacantie’. Bij mensen van zijn leeftijd zie je die letter wel vaker terugkomen in woorden waar een ‘k’ al lang gebruikelijk is. Maar het woord ‘vakantie’ lijkt er echt toe uit te nodigen.
Zou het een ‘freudiaanse verschrijving’ kunnen zijn? Omdat mensen onbewust blij worden van die ‘c’? Ik zou dat niet vreemd vinden, want wanneer ik ‘vacantie’ lees, denk ik vanzelf aan het Engelse woord ‘vacancy’. Dat betekent zoiets als ‘lege ruimte’, ‘beschikbaarheid’. Een prachtig woord dus. Die betekenis koppel ik graag aan de vakantie die mijn vriend en ik gaan maken: we gaan leeg en beschikbaar op pad. We geven de God in ons ruim baan en creëren met iedere blik een nieuwe wereld.
Wanneer we in een bekende omgeving zijn, denken we dat we die omgeving kennen. We zijn niet meer zo nieuwsgierig, maar kijken om ons heen alsof we elk detail al lang geleden hebben ontraadseld. We zien wat we dénken te zien, en daar is weinig verrassends aan. Aangezien onze denkgeest graag actief is, blijft er niet veel anders over dan onze aandacht dan nóg meer te verleggen richting het denken. Terwijl we ergens op een niet-meer-zo-verrassende plek zijn, leven we dus vooral in onze gedachten, in een fantasiewereld.
Life is what happens to you while you’re busy making other plans.
John Lennon
Wanneer we dan eindelijk weer op vakantie kunnen, vertrekken we met tienduizenden tegelijk naar oorden die ‘nieuw’ zijn. Die ons zullen verrassen. (Uiteraard zijn er ook mensen die elk jaar naar dezelfde camping gaan, juist omdat dat zo bekend en daardoor vertrouwd voelt. Maar ik heb het nu over de meer avontuurlijken onder ons.) Op zo’n nieuwe plek kijken we met grote ogen in het rond en genieten we van al die bijzondere taferelen. Dan zijn we zelfs verbaasd dat de plaatselijke bevolking niet in opperste verwondering is over al dat moois en er juist achteloos en ongeduldig aan voorbijgaat. Maar waar we werkelijk van genieten is niet de nieuwe omgeving, maar de leegte, de beschikbaarheid. Op die momenten zijn we beschikbaar voor wat er nú is. En ons wezen wil niets liever dan dat, want wij zijn die leegte en die beschikbaarheid zelf! Het neurotische denken komt tot rust en we genieten van het pure ervaren, hier en nu. Daarom is een vakantie voor de meeste mensen zo ontspannend en dus aantrekkelijk.
Als we dan weer naar huis gaan, gaan we het ‘bekende’ tegemoet. Boring! Weer een jaar wachten tot we opnieuw op vakantie kunnen. Het dagelijkse leven als hinderlijk obstakel tussen twee vakanties in. De rest van het jaar nemen we het leven weer voor lief. We kunnen soms zelfs een drukkende saaiheid ervaren. Jammer is dat: het grootste deel van ons leven denken dat we de wereld kennen. Wat zou het heerlijk zijn als we ‘vacant’ kunnen blijven, twaalf maanden per jaar. Kijken met de ogen van een kind.
De tekst in mijn vorige blok nodigt daartoe uit. Lees die nog maar een keer, want op het volgende moet je een maand wachten. Mijn vriend en ik gaan namelijk een paar weken leeg en beschikbaar leven als God… in Frankrijk!