Eén in Liefde

Halverwege november maakte de jongste zoon van mijn broer, mijn neef V, een einde aan zijn leven. Hij was 22 jaar. Hij had te veel pijn, zowel lichamelijk als geestelijk, en zag helaas maar één uitweg. Hij nam letterlijk een sprong naar de bevrijding van zijn lijden.

Tijdens de uitvaartplechtigheid heb ik een toespraak gehouden, en daarvan is onderstaande tekst een fragment dat ik graag wil delen.

V studeerde filosofie en richtte zijn blik de laatste tijd op de oosterse manier van kijken. Hij en ik mailden regelmatig over filosofische vraagstukken. In juli mailde hij mij:

‘Laatst heb ik drie boeken gelezen van de Britse filosoof Alan Watts. Ik vind zijn idee mooi over hoe het universum eigenlijk een soort Rorschach-inktvlek is [waarin je kunt zien wat je wilt – HvE] en dat er geen dingen in het echt bestaan. Een ding is iets wat alleen in onze gedachten bestaat. Wij delen de wereld op in categorieën en dingen, en in principe zijn de criteria hiervoor willekeurig. Bijvoorbeeld: de zon als ding wordt gezien als een vuurbol. Maar waarom zouden de zonnestralen niet bij de zon horen?’

Tja, en waarom zou het licht van de zon én alles waar dat licht op schijnt niet gewoon één geheel zijn? Waarom willen wij in het Westen alles opdelen, waarmee we het geheel uit het oog verliezen? Dat vraagstuk houdt mij ook al langere tijd bezig.

Om mijn neef te eren, wil ik hier een filosofische stelling verdedigen die mensen ons de afgelopen week regelmatig voorlegden als troost: ‘Hij leeft voort in ons hart’. Ik geloof dat dat waar is. In de lijn van het oosters gerichte denken waar V in geïnteresseerd begon te raken, zie ik het zo: mijn neef liet zijn lichaam achter. Van dat lichaam nemen wij vandaag afscheid en dat doen we met veel respect, want we hielden van dat lichaam. Het was het instrument waarmee hij hier aanwezig was en zich aan ons liet zien. Maar V’s essentie is opgegaan in de essentie van het geheel. Die essentie was V altijd al en zal hij altijd blijven. Die essentie ben ik zelf ook, en wij allemaal, op dit moment, precies zoals we hier aanwezig zijn. Eén essentie, verpakt in vele lichamen. Als ik die essentie een naam zou geven, zou ik zeggen: het is Liefde.

Dat is wat wij zijn: Liefde. Zo zie ik dat, zo voel ik dat. In Liefde ben ik altijd met iedereen, met het geheel, verbonden. Zodra ik mijn hart openzet voor de mensen om me heen, voor de situatie van het moment, en voor mijn eigen gevoelens daarbij – hoe pijnlijk die soms ook zijn – ben ik rechtstreeks aangesloten op de essentie die wij met elkaar delen: Liefde. Liefde gaat nooit dood, want alles vindt plaats in deze Liefde; zowel leven als dood. Liefde is de essentie van alles.

Dus ja, ik voel dat V werkelijk voortleeft in mijn hart. Het is de Liefde die door onze ogen kijkt en die altijd alleen zichzelf ziet in de vorm van een wereld. V was én is deze Liefde, wij zijn deze Liefde. De Liefde is Eén.